Güneş tutulması Ay’ın Dünya ile Güneş’in arasına girmesi sonucunda meydana gelir. Tutulmanın gerçekleşebilmesi için ay Yeniay evresinde, yani hilal şeklinde olmalı, Güneş, Ay ve Dünya da aynı doğrultuda bulunmalıdır.
Güneş tutulması üç şekilde gerçekleşebilir; tam, halkalı ve parçalı. Güneş tutulmasının hangi şekilde gerçekleşeceği Ay, Dünya ve Güneş’in pozisyonları ile ilgilidir. Ay, Dünya çevresinde elips şeklindeki yörüngesinde döner. Bu sebeple, Dünya’ya olan uzaklığı sürekli değişmektedir. Tutlma anında Ay Dünya’ya yeteri kadar yakınsa, görünen çapı, Güneş’in çapından büyük olur ve Güneş’in tamamını kaplar. Bu tam tutulmadır ve heryer sanki gece olmuşçasına kararır.
Ay Dünya’ya uzaksa, Güneş’in tamamını kaplamaz, sadece iç kısmını kaplar ve bir halkalı tutulma oluşur. Bazen de Ay bulunduğu konum nedeni ile Güneş’in sadece bir kısmını örter. Buna da parçalı tutulma denir.
Bir yılda en az iki, en çok beş defa güneş tutulması meydana gelebilir.
Ay tutulması Ay’ın Dünya’nın gölgesine girmesi ile meydana gelir. Ay’ın bu gölgenin neresinden geçtiğine bağlı olarak, farklı isimler alır. Dünya’nın gölgesi iki ana parçadan oluşur ve bunlara ‘yarı gölge’ ve ‘tam gölge’ adı verilir.
Tam tutulma esnasında Ay’ın tamamen karanlık olması gerekirken, Dünya’nın Güneş gören bölgelerinden Ay’a yansıyan ışıklar nedeni ile rengi kırmızıya döner.
