Canlılar dünyası ; insanlardan, bitkilerden,
ve hayvanlardan oluşur. İnsanlar eskiden beri hayvanlarla ilgilenmişlerdir.
Kütüphanelerimizde içi yalnız hayvan resimleriyle dolu ansiklopedilerimiz de
vardır. Bu ansiklopedilerde hayvanların; özellikleri, beslenmeleri, bakımları,
çoğalmaları, hastalıkları ve yararları anlatılır.
Hayvanlar, duyu ve hareket yetenekleri olan canlılardır. Hayvan
dostları ilk kez İngiltere'de 1822 yılında bir araya geldiler. Hayvanları
korumak, insanların hayvanlara iyi davranmalarını ve hayvanların daha iyi
koşullarda beslenme ve korunmalarını sağlamak amacıyla Hayvanları Koruma
Birliği'ni kurdular. Yurdumuzda Hayvanları Koruma Derneği 1908 yılında
kuruldu. Aynı amaçlı dernekler birleşerek Hollanda'nın başkenti Lahey'de Dünya Hayvanları Koruma Federasyonu'nu oluşturdular. 1931 yılında
toplanan bu kuruluş 4 Ekim'i Hayvanları Koruma Günü ilan etti. İlk çağlarda insanlar, hayvanlardan korkuyorlardı. Hayvanlardan
korunmak için evlerini dağların yamaçlarına, kayalıklara kuruyorlardı. Zamanla
insanlar hayvanlara yaklaştılar. İnsanlar daha ilk çağda kedi, köpek, at, koyun,
sığır, keçi gibi hayvanları evcilleştirdiler. Evcilleşen hayvanlar, insanların
yardımcısı oldu. Pek çok kitapta, filmlerde, sahipleri için canını veren hayvan
öykülerini okur, izleriz. Hayvanların sahiplerine bağlılıkları, hayvan
sevgisinin doğup büyümesine yardımcı oldu. Hayvanları seven insanlar, hayvan
hastalıklarını iyileştirmek için çalıştılar. Bugün uygar ülkelerde hayvan
hastaneleri kurulmuştur. Veterinerler hayvan hastalıklarını belirleyip
iyileştiriyorlar. Hayvan hastalıklarına karşı önlem alınıyor. Hayvanları
hastalıklardan korumak için aşı yapılıyor.
Başlıca besinlerimiz olan et, süt, yumurta, yağ hayvanlardan
sağlanır. Giyeceklerimizin bir bölümü de hayvanların derisinden, yün ve
tüylerinden yapılır. İnsan sağlığı için gerekli olan aşı ve serumun yapılmasında
da hayvanlardan yararlanılır.
Kafesteki kanaryanın ötüşünü
dinlemek, akvaryumdaki balıkları seyretmek bizi dinlendirir. Çiçekten çiçeğe,
ağaçtan ağaca dolaşan böcekler, bitkilerin çoğalma olayına yardımcı olur.
Çevremizdeki hayvanlardan doğrudan doğruya veya dolaylı olarak yararlanıyoruz.
Kuşkusuz akrep, yılan gibi zararlı hayvanlar da vardır. Bu zehirli hayvanlardan
kendimizi korumalıyız.
Hayvanları sevenler, insanları daha içten severler. Hayvan dostları mutlu
olmayı sevgide ararlar. Hayvanları koruyalım. Hayvanlara eziyet etmeyelim.
Hayvanları sevelim. Onlara yardımcı olalım. Hayvanları Koruma Günü'nde
öğrendiklerimizi yaşam boyu uygulayalım.
AÇIKLAMA -2-
Yeryüzünde pek çok hayvan yaşar. Bunların bir kısmı
evcilleştirilmiştir. İnsanlarla birlikte yaşarlar. Evcil olmayanlar, başıboş,
kontrolsüz dağ, bayır gezer dururlar.
Hayvanların insanlara faydaları çoktur. Onlardan et, süt,
yumurta, yağ, peynir, bal, sucuk gibi besinler elde ederiz. Bazı hayvanların
gücünden yararlanırız. Bazılarının derisinden, tüyünden, gübresinden
faydalanırız.
Evin kedisi evdeki zararlı böcekleri
ve fareleri yakalar. Köpek evimizi ve hayvanlarımızı korur, bize bekçilik yapar.
Tavuğun yumurta ve etinden, horozun sesinden, tüyünden ve etinden faydalanırız.
At, eşek ve katır gibi hayvanların gücünden faydalanırız, yüklerimizi taşırlar,
arabalarımızı çekerler, bizi de taşırlar. Manda, inek, koyun bize süt, et verir.
Öküz tarlamızı, harmanımızı sürer, arabamızı çeker.
Bilim adamları hayvanlar üzerinde deneyler yaparlar. İnsanlık
için faydalı olacak buluşlarını bu deneyler sonunda ortaya çıkarırlar.
Hayvanların bu bakımdan insana faydası vardır.
Bize pek çok faydaları olan hayvanları biz de sevelim ve
koruyalım. Onları rahatsız etmeyelim. Yaralı ve hasta olanları hemen veterinere
götürelim. Hayvanlara iyi bakıp besleyelim.
Her yıl Ekim ayının 4.günü "Hayvanları Koruma Günü" olarak
kabul edilmiştir. O gün gelince okullarda, radyo ve televizyonlarda hayvanların
faydaları üzerinde konuşmalar yapılır. Hayvanlara karşı nasıl davranılması
gerektiği anlatılır.
HAYVANLARIN KORUNMASI İÇİN NELER
YAPALIM
Zor durumda kalmış hayvanları koruyalım. Onların bakımına yardımcı olalım.
Bakımını üstlendiğimiz hayvanların yiyeceklerini, içeceklerini düzenli
verelim. Aşılarını zamanında yaptıralım.
Hayvanlara eziyet edilmesi insanlıkla bağdaşmaz. Öte yandan bu davranış
yasalarımıza göre suçtur. Bu suçu işleyenleri uyaralım.
Kuşların, karıncaların yuvalarını bozmayalım. Yumurtalarını almayalım.
Avlanma mevsimi dışında kesinlikle av hayvanlarını avlamayalım.
Hayvanları korkutmayalım, ürkütmeyelim. Onlara şakadan da olsa eziyet
etmeyelim.
Bakamayacağımız hayvanları eve almayalım. Biz almazsak belki bakabilecek
biri alır.
Yiyecek artıklarımızı, özellikle ekmeği, çöplüğe atacağımıza yakınımızda
bulunan hayvan besleyicilerine verelim.
Sapanla kuş avlamayalım. Avlamak isteyenlere engel olalım.
KONUŞMA
SEVGİLİ ARKADAŞLAR!
Hayvanların, insan yaşamında büyük önemi vardır. İlk
evcilleştirilen hayvanın köpek olduğu sanılıyor. Sonraki zamanlarda ise koyun,
keçi, at, boğa, tavuk ve kedi gibi hayvanlar evcilleştirilmiştir.
Her canlının, doğadaki dengenin korunmasında bir rolü vardır.
Soyları bilinçsizce tüketilen canlılardan sonra, doğada büyük sorunlar yaşanmaya
başlamıştır. Artık günümüzde, nesilleri tükenmekte olan hayvanları korumak için
büyük gayretler gösterilmektedir.
Sevgili arkadaşlar! Hayvanlara işkence
yapmak bir insanlık suçudur. Hayvanlara acımayanların, insanlara hiç
acımayacağını söylüyor bilim adamları. Zor durumda kalmış hayvanlara mutlaka
yardım etmeliyiz. Kuşların, karıncaların yuvalarını bozmak, yumurtalarını almak
çok kötü bir davranıştır. Hayvanları korkutup ürkütmek, sapanla kuş vurmak,
şakadan da olsa istemedikleri gibi davranmak da çok kötüdür. Bakımını
üstlendiğimiz hayvanların yiyeceklerini, içeceklerini düzenli vermeli, aşılarını
yaptırmalıyız. Yiyecek artıklarını, hayvanlara veya hayvan besleyicilerine
vermeliyiz.
Hayvanlara daha iyi davranılmasını sağlamak isteyen İngiliz
hayvanseverler, 1822 yılında bir araya gelerek "Hayvanları Koruma Birliği"ni
kurdular. Hayvanları koruma amacıyla yurdumuzda açılmış olan ilk dernek, 1908
yılında kurulmuş olan "Hayvanları Koruma Derneği"dir. Dünyadaki hayvan koruma
derneklerinin bir araya gelerek oluşturdukları "Dünya Hayvanlarını Koruma
Federasyonu", 1931 yılında yaptığı toplantıda, 4 Ekim gününü "Hayvanları Koruma
Günü" olarak ilan etti.
Hayvanları Koruma Günü'nün amacı; hayvanlara
karşı sevgi ve acıma duyguları uyandırmak, onları korumak ve haklarına saygı
duyulmasını sağlamaktır.
Hayvan sevgisi, insandaki yardımlaşma,
iyilikseverlik ve sevgi gibi duyguları geliştirir.
Bugün bir hayvanı
sevindirmeye ne dersiniz?
Hoşça kalın, sevgiyle kalın!
(Ev ve Sınıf Etkinlikleri Antolojisi Kitabı)
ŞİİRLER
TEKİR İLE MİNİK KUŞ
Tekir kedi acıkmış,
Bir ağaca tırmanmış,
Avını düşünerek,
Beklemeye başlamış.
Biraz sonra kuş gelmiş,
Kediye "cik, cik"
demiş,
Tekir ona acımış,
Minik kuşu yememiş.
Ülker
ORDU
KEDİM
Ne güzel bir kedisin,
Mırıl mırıl edersin.
Gözlerin
ateş saçar,
Seni gören fareler kaçar.
Kuyruğunu
sallarsın,
Delikleri koklarsın.
Sen de olmazsan eğer,
Evlerde hep fare
gezer.
Arife HANCI
GÖÇMEN KUŞLAR
Gittiniz hep dizi dizi,
Bıraktınız ülkemizi,
İlkbaharda gene gelin,
Unutmayın sakın bizi.
Gelmeden kış, yağmadan kar,
Gidin, gidin
güzel kuşlar,
Uzak güney illerinde,
Bol yiyecek, bol güneş var.
Türkülerle gidersiniz,
Kim gösterir size yol, iz ?
Ürkütmez mi
kalbinizi,
Yüce dağlar, coşkun deniz ?
Gökte olup sıra sıra,
Kayboldunuz ufuklarda,
Göçmen kuşlar, güzel kuşlar,
Yine gelin
ilkbaharda!.
Zeki TUNABOYLU
KUŞLARLA
Kuşlar uçar,
Ben koşarım;
Onların kanatları
var,
Benim kanadım kollarım.
Kuşlar kanadını çırpar,
Ben de kolumu
sallarım.
Uçun kuşlar, uçun kuşlar;
Hepinizle yarışım var!
Uçtu
kuşlar,
Bende koştum;
Koştum yarı yola kadar;
Ta önüme bir
uçurum
Çıktı, orda kaldım naçar.
Yoo, çekemem öyle kurum!
İsterseniz,
haydi tekrar
Yarışırız.Uçun kuşlar!
Tevfik FİKRET
YARARLI HAYVANLAR
Çevremizde dolaşır,
Çeşit çeşit hayvanlar.
Bizlere pek çoğunun,
Sayısız yararı var.
Kedi, fare yakalar,
Bazen de eğlendirir.
Kuşlar ötüşleriyle,
İç açar, neşe verir.
Sadık köpeklerimiz,
Bekçidir bahçemizde.
Kümes hayvanları çok
Yarar, beslenmemize.
İnek, koyun süt verir,
Doyarız etleriyle.
Koyun, keçinin yünü,
Bizi ısıtır böyle.
At, sığır, keçi de pek,
Faydalı yaratıklar.
Bir de deniz ürünü,
Taze, güzel balıklar.
Vefa ÇAĞAN
RENGİN
Beyaz kedim,
Siyah kedim,
Sarı kedim,
Adı "Rengin"
olsun dedim.
Rengin ablamın adıdır;
O şimdi kızacak bana,
Fakat
öğretmenim söyledi ya?
Rengin demek renkli demek,
Bunda ne var
gücenecek ?
Lâkin ablam,
Rengin ablam.
Hain ablam.
Sofra başında
dün akşam,
Astı bana çehresini.
Belki biraz hakkı vardı,
Çünkü Rengin
onun adı,
Fakat ne var gücenecek;
Rengin demek, renkli demek;
Benim
kedim de üç renkli,
Hem de benekli.
Beyaz kedim,
Siyah
kedim,
Sarı kedim,
Adı "Rengin" olsun dedim.
Tevfik FİKRET
KUZUM
Mini mini bir kuzum var,
Çayırlarda gezer oynar.
Hep
arkamdan koşar, gelir,
Yaramaz pek neşelidir.
Yanından ayrılsam
biraz,
Hemen yanık yanık meler.
Kırdaki otlara doymaz,
Daha ister neler
neler.
Şeker, arpa, fıstık, üzüm,
Çok bilmiştir iki
gözüm.
Dr. Ali Rıdvan UNAR
NE GÜZELDİR HAYVANLAR
Evimizde yaşarlar,
Elimize bakarlar,
Türlü işe yararlar,
Evcilleşmiş hayvanlar.
Ne güzeldir tavuklar,
Folluk dolu
yumurtalar,
Hep bal yapar arılar,
Ne güzel şu hayvanlar.
Sütlerini içeriz,
Kimisine bineriz,
Öküzle çift süreriz,
Yararlıdır hayvanlar.
Kılları var, yünü var,
Süzgün bakar
mandalar,
Kedi, eşek ve atlar,
Ne güzel şu hayvanlar.
Arabaya
koşarız,
Uzun yollar aşarız,
Güçlerine şaşarız,
Ne güzel şu
hayvanlar.
Ve
üşüşür olgun başaklara
Akşamın dallarından serçeler.
Ahmet Muhip
DIRANAS
LEYLEK
Akşam oldu, sen de yuvana döndün
Ayrı ayrı doyurdun
yavrularını.
Artık rahatsın Hacı Leylek
İstediğin gibi takırdatabilirsin
gagalarını!
Hep yollarda mı geçecek ömrün ?
Yazın burda,
Kışın başka
yerdesin..
Yuvandan ayrılacağın için mi
Böyle düşüncelisin ?
Nasıl
dayanıyor o uzak yola
Zayıf vücudun ,
İnce, uzun bacakların ?
Söyle
hangi memlekette geçirecek
O güzelim yazı, yavruların ?
Yalnız biz değiliz
seni seven
Bak, ne kadar üzülüyor gidişine
Şu çiçekten çiçeğe konan
kelebek.
Baharı erken getir bahçemize
Olmaz mı Hacı Leylek
?