Hızlı Okuma

Niçin Hızlı Okumalıyız?

2000’li yıllarda okumanın bir gereksinim olduğu tartışılamaz. Ancak bu hız çağında dakikada 150 – 200 kelime okuyarak da bir yere varmanın zor olduğunu kabul etmemiz gerekir. Çok kısa bir örnekle kaybedilen zamana göz atarsak, 300 sayfalık bir kitapta yaklaşık 72.000 kelime vardır. Dakikada 150 kelime okuyan bir kişi, bu kitabı 8 saatte, 500 kelime okuyan 2,5 saatte, 1000 kelime okuyan ise 1 saat 12 dakikada okuyabilir. Görülüyor ki, ‘Hızlı Okuma’ artık bir gereksinim haline gelmiştir. Türkiye’de de hızlı okumanın önemi kavranmıştır ve eğitimine olan talep günden güne artmaktadır.

Hızlı okuyucu kategorisine girebilmek için, kişinin dakikada en az 500 kelime okuması gerekmektedir. 150 kelimeden 500 kelimeye geçişteki en büyük ve köklü engel ‘eski okuma alışkanlıklarıdır’. Yavaş okumadan hızlı okumaya geçişte, bazı alışkanlıkların yenileri ile değiştirilmesi gerekmektedir. İlkokul çağlarında kişinin kendisine öğretilen okuma tarzı, kökleşmiş bir alışkanlık haline gelmiştir. Öğretmeninin ya da ailesinin ‘tane tane oku’, ‘yüksek sesle oku’ sözleri kulaklarında çınlamakta, ‘iç sesini ortadan kaldır’, ‘geri dönmeden oku’, ‘üç dört kelimeyi bir bakışta okumalısın’ diyen seslere tepki göstermektedir. Duyulan tepkinin derecesi ve alışkanlıkların ortadan kalkma süresi, kişilerin yapılarına ve şartlanmışlık dereceleme bağlı olarak da değişmektedir.

Okuma ve anlamada oldukça önemli olan iki özellik, konsantrasyon ve dikkattir. Dikkatli ve iyi konsantre olabilen bir kişi her zaman, her konuda daha iyi sonuçlar alabilecektir. Yavaş okuyan bir okuyucunun dikkat ve konsantrasyonu çok çabuk bozulabilir. Bu da okumanın beyin kapasitesinin çok altında kalmasından kaynaklanmaktadır. Beyin, yavaş okunduğu için yeterince yüklenememekte ve boşluklar meydana gelmektedir. Zihin bu yetersiz beslenme sonucu başka konulara kaymakta ve kişi okuduğu metinden kopmaktadır. Hızlı okuma seminerlerinde kişilerin en çok şikayet ettikleri konu da konsantre olamamaktır. Burada bir geçiş söz konusudur. Başlangıçta kişi kendini konsantre olmaya zorlayacak. Ancak okuma hızı arttıkça konsantrasyon. kendiliğinden gelecektir. Hızın konsantrasyonu arttırıcı bir özelliği vardır. Örneğin arabasını 200 km hızla kullanan bir sürücünün dikkat ve konsantrasyonu, 20 km hız ile giden bir sürücününkinden çok daha yoğundur ve olmak zorundadır.

Bu konuda kendinizi geliştirebilmek için, en basit olarak şu egzersizi yapabilirsiniz: Karşınıza herhangi bir nesneyi alarak 15 dakika boyunca tüm dikkatinizi toplayıp, detaylı bir biçimde o nesnenin özelliklerini en ince ayrıntısına kadar görmeye çalışınız. Hızlı ve etkili okumada önemli olan diğer bir zihinsel faaliyet ise hafızadır. Özellikle okuduğunu anlamada hafızanın kalkışı reddedilemez. Yapılan araştırmalıda, hafızası yüksek olarak test edilmiş kişiler, okudukları parçaların büyük bir yüzdesini geriye aktarabilmektedirler. Hafıza, bilgisayarlarda olduğu gibi iki kısımdan oluşur.

Bunlar, kısa süreli ve uzun süreli hafızadır. Kısa süreli hafıza, bilgiyi kullandığımız süre içinde akılda tutmak ve sonra unutmadır. Bu bilgiye daha uzun süre ihtiyacımız varsa, egzersizlerle uzun süreli hafızaya aktarmamız gerekecektir. Kişilerin, doğduklarında uzun süreli hafızaları yoktur. Bu hafıza zaman içinde oluşur, olgunlaşır ve genişler. Kişilerin ruhsal yapıları da olayların uzun süreli hafızaya atılmasında etkili almaktadır. Hafızanın, hızlı okumadaki rolü ise büyük çapta anlama derecesinde görülür. Hafızası kuvvetli olanların hızlı okuduklarında daha iyi anladıkları izlenmektedir.

Aşağıda hafızanızı ölçmek için uygulayabileceğiniz küçük bir test verilmiştir. Sağdaki sütunu kapatarak, solda görmüş olduğunuz 10 kelimeyi 10 saniye içinde okuyunuz. Daha sonra bu sütunu kapatarak, sağdaki 20 kelime içinde az önce görmüş olduğunuz 10 kelimeyi bulmaya çalışınız.
Kalın l Horoz Genel Terli / Kitap Palto Kitap / FaIcı Zihin Genel / Yeşil Karlı Silgi / Görgü Bakır Yeşil / Kalın Terli Karlı / Söndü Zorlu Sekiz / Silgi İster Palto / Dergi Sekiz Horoz / Parti Temiz

Kontrol sonunda bulduğunuz doğru sayısını 10 ile çarptığınızda, size hafıza gücünüz hakkında yüzde olarak bir fikir verecektir.
Hafızanızı geliştirebilmek için uygulayabileceğiniz en basit yöntem her gece bütün gün yaptıklarınızı detaylı bir şekilde hatırlamaya çalışmaktır. Yukarıda söz ettiğimiz sübjektif faktörlerin bilincinde olur, bunlarla mücadele eder ve en önemlisi bol bol egzersiz yaparsak, hızlı okuma çok basit ve zevkli bir çalışma haline gelecektir. 300 sayfalık bir kitabı 1000 kelime / dakika ile okuduğumuzda, 7 saat kazandığımıza göre, bu konunun üzerinde yapılacak hiçbir çalışma boşa gitmeyecektir.

Hızlı Okuma Yöntemleri:

a- Paragraf Okumak:

Paragrafların basında genellikle ilk cümlede anafikir vardır. Takip eden cümlelerde ise açıklamalar ve örnekler verilir. Yazıda geçen anafikir bulunduktan sonra, diğer cümlelerdeki detayları okumaya gerek yoktur.

b. Göz Devinimleri:

Hızlı ve etkili okuyabilmek için gözlerin ve aklın birlikte çalışmaya alışması gerekmektedir. Okuma sırasında, gözler satırlar üzerinde soldan sağa, sağdan sola, yukarıdan aşağıya göz sıçramaları ile ilerler. Okuma olayı, bu sıçramalardaki saptamalar sırasında, yakalanacak sözcük kümesini algılayarak gerçekleşir. Bu yüzden hızlı bir okuyucu olabilmek için, göz sıçramalarım hızlandırmak, duraklama sürelerin! kısaltmak ve duraklama sürelerinde çok fazla sözcüğü görebilmek gerekir.

c. Saptamalar:

Fazla sayıda sözcük kümesini algılayıp, anlamlandırabilmek için sözcük kümelerinde, gözün belli bir noktaya saptanarak sağ ve solundaki sözcükleri mümkün olduğu kadar daha fazla sayıda algılamak mümkündür. Bu da okumayı hızlandırır.

d. Kolon Okumak:

Günümüzde metinler mümkün olduğu kadar dar kolonlar halinde yazılmaktadır. Sınavlarda sizlere sorulan soruların metinleri de aynı mantıkla hazırlanmaktadır. Çünkü dar kolonlar daha kolay gözden geçirilmektedir. 3-4 kelimelik dar bir kolon okunurken, ortasından düşey bir doğru boyunca gözlerimizi aşağı doğru kaydırmamız yeterlidir. 5-6 kelimelik normal bir kolon okunurken, ikinci ve dördüncü kelimeleri okumamız yeterlidir. 7-8 kelimelik geniş bir sütun okunurken, dördüncü ve altıncı kelimeleri okumamız yeterlidir.

e. Göz Gezdirme:

Normal bir kitap sayfası gibi, geniş kolonlu metinler için uygun bir yöntemdir diyebiliriz. Sayfanın sol üst köşesinden sağ alt köşesine, bir köşegen doğrultusunda gözler kaydırılarak hızlı bir okuma yapmak mümkündür. Sonuç olarak hızlı ve etkin okumada önemli olabilecek kriterleri şöylece sıralayabiliriz:

* Gözünüz ve beyninizle okuyun,

* Gözünüzü tek tek kelimeler görme yerine, kelime grupları görmeye alıştırın,

* Geri dönüşleri engellemek için okuduğunuz yazıya konsantre olmasını öğrenin,

* Asıl anlamı dile getiren kelimeler üzerinde yoğunlaşarak gereksiz kelimelerle vakit kaybetmeyin,

* Detaylar yerine anafikir için okuyun.

Hızlı Okuma Teknikleri